Als je na het lezen van deel #3 van onze serie over ultrafietsen al dacht dat het niet veel gekker kon: Toch wel dus! Uiteraard is “gek” hier een subjectief begrip, maar voor de doorsnee cyclorijder zal bikepacking racing worden gezien als the ultimate level of cycling madness.
Waar voor sommigen het avontuur eindigt bij kamperen in een tent, is het voor de bikepacker juist het ultieme doel om te weten wat er verderop of zelfs achter de horizon te zien is. En als je die stap gemaakt hebt dan liggen de meest fantastische vergezichten en ongerepte natuur binnen je bereik. Je overbrugt afstanden die te voet niet mogelijk zijn en komt op plekken waar voertuigen niet kunnen komen. En dat doe je dan ook nog eens over grote afstanden, tot wel duizenden kilometers.
Laten we bij het begin beginnen. De herkomst van het woord bikepacking. Dit is terug te herleiden naar een verbastering van het woord 'backpacking'. Waar het originele concept bij backpacking is om met een grote rugzak zelfvoorzienend de wijde wereld in te trekken, is dat bij bikepacking je fiets volhangen met tassen vol spullen en op pad gaan. En het liefst, zoals de Lonely Planet het noemt,“Off the beaten track”. Naar plekken die niet voor de hand liggend zijn, waar nog niemand is geweest of tochten die niemand ooit heeft gereden. In die hoedanigheid leggen velen bij bikepacking de link met off-road fietsen. Maar de naam verwijst dus naar de tassen en niet (persé) naar het type bereden terrein. Daarom is het ook correct om evenementen en tochten op de reguliere weg bikepacking te noemen. Sinds het begin van de coronapandemie heeft het bikepacking een enorme vlucht genomen. Enerzijds versterkt door het feit dat reizen lange tijd lastig was en fietsers hun wereld gingen ontdekken door te kijken met nieuwe ogen. Bikepacken was daar het perfecte middel voor. Anderzijds door de aandacht van onder andere het populaire fietsplatform GCN en de avonturen van EF-Pro Lachlan Morton in Badlands, GBDuro en de Alttour.
Mensen hebben nu eenmaal de neiging de uitdaging op te zoeken en/of aan te gaan met elkaar. Dus koppel aan het concept van bikepacking een competitief tintje: Et voilà, de bikepackingrace is geboren. En ja dat is dan in die zin van het woord een wedstrijd. Maar waar de ultrafondo en het randonneuren qua regels goed in een hokje te stoppen zijn is dat bij bikepacking wat minder goed omlijnd. CycloWorld zou CycloWorld niet zijn als we niet een aantal basisregels formuleerden:
Ook binnen deze basisregels is de diversiteit enorm. De race kan plaatsvinden op iedere ondergrond van asfalt tot gravel of zelfs sneeuw en ijs. Ieder type fiets is toegestaan, mits geschikt voor de uitdaging. En er zijn korte versies van ruwweg 200, 300 km. Maar ook extreme ultralange events tot wel 7.000 km. En van een race door de bergen van Centraal Amerika, transcontinentaal door Europa of sneeuwploegen door Alaska. Te veel om op te noemen en de lijst met evenement groeit gestaag! Door het avontuurlijke karakter van de bikepacking race zien we ook een ander type deelnemer. Uiteraard zijn er mannen/vrouwen die meedoen voor de winst. Het mooie is dat je, net als bij een cyclo of randonée, niet hoeft te racen. Door het ultralange karakter, het veel gehoorde gevoel van kameraadschap en het sociale gedrag maakt het dat er veel vriendschappen worden gesloten.
De randonneur is inderdaad ook op zichzelf aangewezen en sleept zijn eigen spullen mee, maar mag dat wel in een groep doen. En elkaar helpen is ook toegestaan. Bij randonneuren zal de afstand echter grofweg tussen 200 en 1.500 km liggen. En alhoewel de klok ook hier niet stopt is het doel vooral om binnen de gestelde tijdslimiet te finishen. In deel #3 van deze serie lees je er meer over.
Evenementen zoals de 4.800 km lange Race Across America (RAAM) worden vaak gezien als een bikepackingrace. Dat is echter een misverstand. Zowel professionals als amateurs strijden in RAAM waarbij ondersteuningsploegen met volgauto's verplicht zijn voor elke deelnemer. Andere evenementen met een vergelijkbaar formaat, het zogenaamde Supported Ultracycling, worden nu over de hele wereld gehouden onder auspiciën van de World Ultra Cycling Association.
Binnen alle disciplines op de kalender van CycloWorld zien we de zogenaamde heilige gralen, dé tocht die je gereden moet hebben. Eén van de grote drie bij de cyclo’s, Tour de Mont Blanc bij de ultrafondo, Parijs-Brest-Parijs als je randonneur bent en Race Across America voor de supported ultracyclist. Bikepacking is zo breed dat er voor ieder wat wils bij zit. Wij verzamelden 10 vette events en gaven ze een “Level of Madness score" op een schaal van 1 tot 5 sterren! Misschien zit die potentiële heilige graal voor jou er wel tussen?
Iditarod Trail Invitational 1000 | Alaska, VS | Over het parcours van de wereldberoemde sledehondenrace in Alaska. Temperaturen tot -45°C, sneeuwstormen, middeldiepe sneeuw, modder, glinsterend ijs en heldere zonnige luchten. Vanwege het extreme karakter zijn deep-winter-survival-skills verplicht en dien je eerste de korte versie (ITI350) te finishen. Schrijver / fotograaf R.J. Sauer maakte een geweldig mooi verslag. | 1600 km | ***** |
The Tour Divide | Canada | Wordt vaak gezien als de 'Godfather of bikepack racing' en een absolute bucketlist ride. Van Banff in Canada via de Rockies naar de grens met Mexico over de continental divide (waterscheiding). | 4400 km | **** |
Transcontinental Europe | o.a. Frankrijk en Bulgarije | Ieder jaar een andere, zelfontworpen route via vastgestelde checkpoints. In 2022 van de kasseien van Vlaanderen naar de Zwarte Zee. | 4000 km | **** |
Silk Road Mountain Race | Kirgistan | Niet te verwarren met (bijna) gelijknamige randonneurstocht in Oezbekistan. Een vaste route, tijdslimiet van 2 weken. Bekend om zijn vele en belachelijke bergpassen tot 4.000m. | 1800 km | **** |
Tassie Gift | Australië | ‘A scenic route to hell’ noemen de organisatoren het. Kriskras door Tasmanië door echte wildernis en schoonste lucht ter wereld aan de rand van de wereld. Van sneeuw tot zwemmen en hike-a-bike, alles voorhanden. Nog geen datum voor 2022 bekend! | 1800 kn | *** |
GBDuro | Verenigd Koninkrijk | Van Land's End naar John O'Groats over asfalt, gravel, singletrack en alles wat er tussenin zit. Met andere woorden van noord naar zuid in 4 etappes. | 2000 km | *** |
Tour Te Waipounamu | Nieuw-Zeeland | De verwijzing naar de Maori-naam van het zuidereiland zegt het al; van noord naar zuid over het zuidereiland door de decors van de Lord of the Rings films. Rivierpassages, hoge bergpassen en uitgestrekte wildernis gegarandeerd. | 1350 km | *** |
Three Peaks Bike Race | Oostenrijk, Zwitserland, Italië, Frankrijk | Bikepackingrace over drie vooraf vastgestelde bergpassen. De rest van de route dien je zelf te plannen, maar die zal zeker niet vlak zijn. Start in Wenen, finish in Nice. | 2200 km | *** |
Badlands | Spanje | Off-road bikepackingrace aan de rand van Europa. Door de enige woestijn van Europa, langs woeste kusten en door de Sierra Nevada. Populair in de gravelscene. | 725 km | ** |
Race Around The Netherlands | Nederland | Rondje Nederland tegen de klok (in). Enerzijds omdat je linksom rijdt, anderszijds voor een gestelde limietdatum en tijd binnen zijn. | 1900 km | * |
Alhoewel zeker niet de zwaarste bikepackingrace, is het wel heel populair in de Lage Landen en omgeving; het rondje Nederland of te wel Race Around The Netherlands (RATN). Op 30 april 2022 alweer toe aan de vijfde editie. De RATN wordt georganiseerd door Adventure Bike Racing als self-supported bikepackingrace. De basisregels gelden ook voor RATN, dus je fietst op eigen kracht en mag niet bij elkaar in het wiel zitten. Behalve, en dat is een leuke extra, als je in een duo rijdt. De route volgt vrijwel geheel de grens van Nederland, bij elkaar 1.900km met 6.800 hm. Wil je officieel finishen dan leg je deze in maximaal 8 dagen en tien uur af. Nieuwsgierig naar ervaringen in/over RATN zocht CycloWorld Richard Frans op. Richard nam zowel in 2020 (winnaar duo’s) als in 2021 (3e solo in 4 dagen, 13 uur en 57 minuten) deel.
"2021 was een pittige editie. Voor degenen die de race gevolgd hebben, weten dat het weer op vrijwel alle fronten een extra tegenstander was. Veel regen en harde wind, rond kracht 5, die ook nog eens van richting veranderde en daardoor op grote delen van de route tegen was."
"Ik ben altijd nieuwsgierig naar wat er verderop te zien is. Een prima drijfveer om toch nog een stukje verder te fietsen. Daarnaast biedt een lange tocht de perfecte mogelijkheid om je grenzen op te zoeken en te verleggen. Hoe ver kan ik op één dag fietsen? Zou ik dat ook twee dagen achter elkaar kunnen of zelfs drie? Voor mij is het fietsen van lange afstanden elke keer weer een geweldig avontuur."
"Bij cyclo's, ook de ultra's, fiets je vaak in groepen en wordt er veel voor de deelnemers geregeld. Bij bikepackingraces sta je er alleen voor. Er is geen verzorging, je regelt je eigen eten en overnachting. Ook mag je niet stayeren als je solo deelneemt. Soms bepaal je zelf de route tussen de verschillende meetpunten. Dit alles vraagt mentaal meer van je. Hoe goed kun je omgaan met tegenslagen? Hoe los je problemen met je fiets op? Planning vooraf is daarom zeer belangrijk. Voor mij is dit de puurste vorm van fietsen. Je hebt geen ploegentactiek en het komt helemaal op jezelf aan. De sterkste en best voorbereide deelnemer zal als eerste finishen."
"Je moet graag alleen willen fietsen en je grenzen verleggen. Begin zodra je dat aan kunt met tochten van 200 kilometer en bouw dan de afstand verder uit. Fiets eens een nacht door. Als je het dan nog steeds leuk vindt dan kun je ook meerdaagse tochten van 1.000 kilometer en meer aan. Verder wil ik meegeven dat je goed moet nadenken of in een duo rijden bij je past. Het lijkt makkelijker, maar dat is het eigenlijk niet. Iedereen heeft wel eens moeilijk moment tijdens zo'n race, maar als duo heb je die zelden tegelijk. Kortom, je bent als duo langer onderweg.
"Nog een reden om mee te doen, zijn de andere deelnemers. De groep mensen die dit soort uitdagingen aangaat is relatief klein. Daardoor zijn de contacten onderling zeer vriendschappelijk. Uiteindelijk doorstaat iedereen dezelfde beproeving wat toch een band schept. Daarnaast valt het mij op dat vrouwen hier net zo goed in zijn als mannen of misschien zelfs wel beter. Hoe dat kan? Ik heb er geen onderzoek naar gedaan, maar ik denk dat vrouwen beter doseren waardoor ze constanter presteren gedurende de dagen op de ultra lange afstanden.
Ben jij ook in voor een extreem avontuur? Met dit vierde deel sluit CycloWorld een kijkje in de wereld van het ultrafietsen (voor nu) af. Als jij ook iemand bent die op zoek is naar een andere of nieuwe uitdaging en lijkt een ultra, randonnée of bikepacking jou wel wat?