"Laat die klimaatverandering maar lekker voortduren, ik vind het heerlijk". Je hoort het vaker op een verjaardag en eigenlijk kun je stellen dat bijna alle uitspraken die je vaak hoort op een verjaardag, geschikt zijn voor deze rubriek. We duiken erin.
Feiten
Laten we beginnen met de feiten. Behalve Trump en Baudet is iedereen het er wel over eens dat klimaatverandering geen verzinsel is. Waar vroeger gesproken werd over de smeltende gletsjers en poolkappen, beginnen we het laatste decennium de gevolgen ook in eigen land te zien. Op basis van gegevens van het KNMI zien we de laatste jaren veel meer warmterecords sneuvelen dan kouderecords. Het gaat een stuk verder dan een jaarlijkse 0,1 graad stijging van de gemiddelde temperatuur, zie dit artikel. In recente jaren zien we ook in het dagelijks weerbeeld de gevolgen.
2018 is in dit kader bepaald geen uitzondering. Nooit sneuvelden in één jaar zoveel weerrecords. Iedereen herinnert zich de periode van extreme droogte (en mooi weer) in de zomer. In juli scheen bovendien 355 uur de zon, een record. In augustus werd de op één na hoogste temperatuur ooit gemeten (38,2 gr) in Limburg. In 2018 hadden we maar liefst 55 dagen zomerse dagen, opnieuw een record. Maar ook in de herfst viel zeer weinig neerslag en in oktober mochten we de warmste dag ooit in die maand noteren. Het neerslagtekortrecord van 1976 zullen we waarschijnlijk niet gaan halen, maar ver zitten we er niet vanaf.
Lange termijn
De hamvraag is uiteraard waar dit toe zal leiden. Niemand kan in de toekomst kijken, wél kunnen we bepaalde patronen herkennen. De gemiddelde temperatuur stijgt, dat is weinig nieuws. Volgens experts zullen we ons moeten opmaken voor lange periodes van droogte. Hittegolven maar ook extreme regenval en overstromingen worden niet meer uitgesloten in Noord-Europa. Steeds vaker zien we weertypes die niet passen bij het jaargetijde. Een winterdag waarop het 14 graden wordt of een (herfst)storm midden in de zomer zijn daar voorbeelden van.
Het is uiteraard tamelijk kortzichtig om te denken dat de gevolgen voor fietsers louter positief zijn. Natuurlijk vinden we het allemaal fijn om met 20 graden of warmer onze trainingsrondjes af te bollen. Maar fietsen in een hittegolf is voor veel van ons bepaald geen pretje. Bovendien opwarming is slechts één deel van klimaatverandering. Op lange periodes met regen, zoals in de zomer van 2017, zit helemaal niemand te wachten. Dat geldt ook een toename van de in de Nederland toch al vaak aanwezige wind.
Cyclo's
Ook in cyclo's zullen we de gevolgen van klimaatverandering vaker gaan merken. Dit jaar al werden zowel het Alpenbrevet als de Öztaler getroffen door slecht weer. In 2017 werd de Dreiländergiro verreden in compleet noodweer (zie foto) terwijl diezelfde dag de Granfondo Gavia e Mortirolo werd afgelast. Het is uiteraard niet zeker dat dit het directe gevolg is van klimaatverandering, maar het lijkt logisch dat dit geen incidenten blijven. Het afgelasten van cyclo's zal in de toekomst vaker gaan gebeuren. Hoe lang kunnen we nog genieten van fietsen langs sneeuwmuren? Alpengletsjers smelten zienderogen en worden tegenwoordig met doeken beschermd tegen de hoge temperaturen.
Maar er is meer. Zo stijgt het risico op infectieziekten. De luchtkwaliteit staat onder druk en de kans op allergieën neemt toe, niet onbelangrijk voor buitensporters. Overstromingen zullen grote schade toebrengen aan leefgebieden en en dus ook aan de wegen waarop wij onze kilometers maken.
Wat kun jij doen?
"Een beter milieu begint bij jezelf", wie kent die leus uit de jaren '90 niet? Nu komen we in een gevaarlijk gebied. Want het is natuurlijk heel makkelijk op als een ware demagoog met het vingertje te gaan wijzen. Nu zou je zeggen: wij fietsers hebben geen grote 'carbon footprint' maar helemaal waar is dat niet. Wist je bijvoorbeeld dat carbon behoorlijk slecht is voor het milieu? Is het echt nodig om met twee auto's en naar die cyclo te rijden? Is het echt nodig om iedere week naar de Ardennen te rijden om daar te gaan trainen? Is het echt nodig om de postbode iedere week 4 pakketjes met fietsspulletjes te laten bezorgen? Is het echt nodig om alles nieuw te kopen? En iets gevaarlijker: is het echt nodig om iedere dag vlees te eten? Alleen jij kan die vragen beantwoorden.
Feit is dat klimaatverandering voor ons fietsers waarschijnlijk grote gevolgen heeft. Dat is bepaald geen borrelpraat.