De Nufenenpass wordt door Cancellara bestempeld als de zwaarste klim van Zwitserland. Zonder twijfel is het een van de mooiste beklimmingen van de Alpen. Het is sowieso de hoogste die zich geheel op Zwitsers grondgebied bevindt.  Wie het Alpenbrevet gereden heeft weet het: deelnemers piepen en kraken hier. De Nufenenpass is een klim van de hors catégorie, een beest. Wie deze klim niet op zijn palmares heeft is gewoon nog niet helemaal klaar.

Westkant, terugkijken op het dal vanuit Ulrichen

Nufenenpass/Passo della Novena

Ligging

De Nufenenpass vormt de verbinding tussen het Duitstalige deel van Wallis en het Italiaanstalige Ticino. Vandaar dat de pas ook bekend is onder de naam Passo della Novena. In dit artikel gebruik ik de Duitse naam. 

Ticino is het grootste gebied in Zwitserland waar Italiaans gesproken wordt. Door de aanwezigheid van de grote meren Lago Maggiore en Lago di Lugano is het een geliefde toeristische regio. Naast de Nufenenpass is de Gotthardpass, met de unieke Val Tremola, de bekendste bergpas van de regio. Tevens bevindt zich hier de Lukmanierpass, die bekend is van het Alpenbrevet.

Wallis is tweetalig. Het westen spreekt Frans en het oosten Duits. De Franse naam is Valais. Het kanton bestaat voor een belangrijk deel uit het Rhônedal en hooggebergte. De hoogste bergen van Zwitserland, waaronder de Dufourspitze, Dom, Matterhorn en de Weisshorn vind je hier. Evenals de Aletschgletsjer, de grootste gletsjer van de Alpen. Naast de Furkapass kent Wallis nog een aantal bekende klimmen zoals de Grimselpass, Nufenenpass, Simplonpass en de Col du Grand-Saint-Bernard.

De westkant

Het plaatsje Ulrichen is de start van de westelijke klim. 14 kilometer scheiden start en top. Veel Zwitserse passen zijn vooral lang, maar zelden echt heel steil. Hoe anders is dat met de Nufenenpass. Van begin tot eind worden de benen hier tot het uiterste gedwongen. Vanuit het dorpje kabbelt het eerst nog lieflijk door de vallei, maar eenmaal de spoorbaan over is het snel voorbij. De weg stijgt en laat niet meer los.

Het eerste stuk klim je via enkele haarspeldbochten door een bos. Na een kilometer of 3 wordt het kortstondig wat makkelijker. Geniet ervan, want het is de laatste kans om op adem te komen. Na dit vlakke stuk opent de omgeving zich. Vanaf hier rij je kilometers lang vrijwel rechtuit met subliem zicht op de omringende bergen.

Rond de 2000 meter begint de apotheose: de haarspeldbochten. Zonder onderbreking blijft de weg steil omhoog gaan, continu rond de 10%. De benen moeten het uiterste geven, maar de blik op het langgerekte dal dat je achter je hebt gelaten vergoedt veel. Voor je zie je de bochten liggen die nauwelijks dichterbij lijken te komen. Puffend en zwoegend kom je uiteindelijk boven. Tijd om neer te ploffen bij het restaurant.

De oostkant

Waar de oostelijke kant van de Nufenenpass exact start is een kwestie van definitie. Als je het laagste punt neemt kom je uit in Biasca. Van hieruit is het ruim 60 kilometer naar de top, waarmee het één van de langste, zo niet dé langste klim van Europa is. In het Alpenbrevet is dit één lange afdaling.

Maar evengoed is Airolo als startpunt te beschouwen. Dat doen wij dan ook. Hier bevindt zich ook de voet van de Gotthardpass. Vanuit Airolo is het 23 kilometer naar de pashoogte. De eerste 10 kilometer zijn nog tamelijk mild, maar daarna trekt het aan. Nog ruim 13 kilometer met een percentage van 7,8% gemiddeld. Vergis je echter niet, want er zitten lange stukken bij van ruim boven de 10%. Het wegdek bestaat uit betonplaten. Deze liggen gewoon mooi recht en er valt prima te fietsen.

Liefhebbers van snelle afdalingen halen hun hart hier op, want 90 km/u is haalbaar. Maar wees alert, neem nooit gekke risico's! Als klim is dit dus een hele pittige. Doordat het af en toe iets afvlakt is het net iets minder hard dan zijn westelijke tegenhanger. Ook qua omgeving legt deze kant het af. Nochtans een geweldige ervaring en een beklimming van allure.

Wielerhistorie

Over de grote rondes kunnen we kort zij. De Tour, Giro en Vuelta kwamen hier nog nooit langs. De Tour de Suisse komt hier wel regelmatig voorbij. In 2008 was ik nog hoogstpersoonlijk getuige van een doorkomst op de pas. Opvallend was de relatieve rust van deze koers. 2 uur daarvoor reden mijn fietsmaat en ik nog rustig naar boven zonder dat er ook maar iets te bekennen was van de naderende race. 

In 2019 was de Nufenenpass onderdeel van de driepassensprint van Hugh Carthy tijdens de etappe Ulrichen-Ulrichen. Hij raffelde de ronde over de Nufenenpass, Gotthardpass en Furkapass af in een verbluffende tijd van iets meer dan 3 uur. Bekijk de beelden.

Cyclo's

• Gran Fondo San Gottardo (inschrijven met 10% korting!)
• Chasing Cancellara Bern-Andermatt (lange route)
• Alpenbrevet (Platin Tour & Gold Tour)

Profielen

Nufenenpass west

Nufenenpass oost

Routes en rondjes

In deze omgeving kun je fabelachtige rondjes rijden over verschillende passen. Zo is er het beroemde rondje Furka-Nufenen-Gotthard. Iets meer dan 100 kilometer en ruim 3000 hoogtemeters. Een uitzonderlijke beleving. Bekijk de prachtige video van The Col Collective.

Voor de echte durfals is er Susten-Grimsel-Nufenen-Gotthard. Dit is de voormalige Alpenbrevet Gold Tour. Mooier ga je het niet krijgen, maar hou er rekening mee dat deze ronde zwaarder is dan de Marmotte.

Overigens is er natuurlijk helemaal niks mis met een heen-en-weertje naar de col. Voor de liefhebbers heb ik de 60 kilometer lange route vanuit Biasca ook toegevoegd.

Klik op de afbeelding om de route te downloaden.

De hoogste beklimmingen van Europa, de lijst:

Foto's

Foto's

Westkant, het lange rechte stuk

Westkant, de eerste haarspeldbochten

Westkant, terugkijken op de haarspeldbochten

Doorkomst van de Tour de Suisse in 2008

Oostkant

Oostkant

Pashoogte