Tussen Italië en Zwitserland liggen diverse grenspassen. De Col du Grand-Saint-Bernard is wellicht niet een van de bekendste, het is wel een van de hoogste. Je moet er echter wel wat voor over hebben om hier te komen.
Colle del Gran San Bernardo Italiaanse kant
| Land: | Zwitserland/Italië |
| Hoogte: | 2473 meter |
Ligging
De Col du Grand-Saint-Bernard is een grenspas tussen het Franstalige deel van het Zwitserse kanton Wallis (Valais) en de Italiaanse regio Valle d'Aosta. Daarom tref je zowel de Franse naam Col de Grand-Saint-Bernard aan alsmede de Italiaanse naam Colle del Gran San Bernardo. In dit artikel kies ik ervoor de Franse naam te gebruiken.
Valle d'Aosta is de kleinste Italiaanse regio, maar tevens de hoogste. Hier ligt de Mont Blanc de Courmayeur, de op een na hoogste top van het Mont Blanc massief en het hoogste punt van Italië. Tevens bevat de regio de hoogste top die geheel op Italiaans grondgebied ligt: de Gran Paradiso. Bekende beklimmingen zijn o.a. de Col du Petit-Saint-Bernard (Colle del Piccolo San Bernardo) en de Colle San Carlo.
Wallis is een tweetalig kanton (Frans en Duits) waar de hoogste bergen van Zwitserland te vinden zijn. Het is een prima toeristische bestemming, want het klimaat is hier zonnig en warm. In het artikel over de Furkapass schreef ik ook al over over dit gebied. De Col du Grand-Saint-Bernard start in het Franstalige deel.
Honden
De col is bekend door de sint-bernardshonden. De pas is genoemd naar Bernhard van Menton, die hier in de 11e eeuw een klooster heeft gesticht. De monniken hielpen in moeilijkheden geraakte reizigers die in de bergen de weg kwijt waren geraakt. Om die op te sporen gebruikten ze de bekende honden.
De noordkant
Deze start in het Zwitserse Martigny. De weg naar de col is een brede doorgaande weg waar je het liefst niet wil zijn, maar er is een mooie ontsnappingsroute. Even buiten Martigny is er in Les Valettes een weg richting het Lac du Champex. Dit is een bijzonder fraaie klim via een rustig bergweggetje. Vergis je echter niet, het is echt aanpoten, want de laatste 10 kilometer kennen een gemiddeld percentage van 8,5%. Hiermee schrijf je wel een mooie beklimming bij op je palmares. Na een korte afdaling kom je in Orsières weer op de route richting de Grand-Saint-Bernard.
De weg vanaf Martigny tot Orsières is voornamelijk vals plat, maar hierna begint het echt te stijgen. Hoewel het niet zwaarder wordt dan een procent of 6. Het is nog 26 kilometer tot de col. Hoe verder je komt, hoe fraaier het uitzicht wordt op de besneeuwde bergen van de Grand Combin. Na Bourg-Saint-Pierre rij je door een 6 kilometer lange galerij, soms afgewisseld door een echte tunnel. Hoewel je voornamelijk aan de lichte kant rijdt zijn lampjes ten zeerste aanbevolen.
Uiteindelijk sla je af richting de col. Eindelijk, nu begint het echte werk. Nog 6 kilometer klimmen tegen 9% over een rustige weg. De kale rotsen langs de weg en het uitzicht op de besneeuwde toppen maken dit tot een echt mooie klim. Ruig en hard. Dit is waar je voor komt. Op de col staat een hotel/restaurant. Tevens is er een meer. Bij mooi weer is het hier best toeven.
De zuidkant
De zuidkant vanuit Italië is absoluut mooier. Er zijn twee routes die starten in Aosta: via de hoofdweg en de kleine weg via Porossan. Aosta is een drukke stad, let daarop.
De route via Porossan is een echte beauty. Zodra je Aosta uitrijdt kom je in een oase van rust. Echt steil is het ook nergens, dit is bergfietsen van de hoogste categorie. Het ene minuscule dorpje volgt het andere op. Na een kilometer of 20 kom je op de grote doorgaande weg naar de pas. Zelfs in de zomer valt de drukte trouwens wel mee. Na 3 kilometer splitst de weg zich: linksaf het doorgaande verkeer richting de tunnel, rechtsaf fietsers en toeristisch verkeer richting de pas. Nog 1000 hoogtemeters te gaan in 14 kilometer. Vanaf hier openbaart zich een fabelachtig landschap. Eerst de nodige haarspeldbochten en met nog 8 kilometer te gaan wordt het landschap open en ruig. De weg ligt tegen de berg aangeplakt. Het 'colgevoel' is maximaal en de benen ga je nu wel voelen door de lengte en hoogte. De laatste kilometers zal het voor de meesten wel ploeteren zijn. Maar het is absoluut de moeite waard. De Colle del Gran San Bernardo is echt een fantastische klim die je gedaan moet hebben.
Ook als je kiest voor de hoofdweg is het genieten. De laatste 17 kilometer zijn dezelfde als de route via Porossan.
De doorgaande weg richting de pas kan zowel vanuit Zwitserland als Italië druk zijn. Wees daarop voorbereid. Gebruik licht om je zichtbaar te maken in de tunnels. Iets dat je eigenlijk altijd moet doen in de Alpen. Als het kan vermijd de drukke momenten met veel vakantieverkeer.
Wacht niet met boeken. Bij veel accomodaties kun je gratis annuleren.
19 mei 2023 staat de zuidkant van deze col op het programma in de 13e etappe van de Giro d'Italia. Deze zware etappe kent drie zware beklimmingen en finisht in Crans-Montana.
Tot en met de jaren 60 van de vorige eeuw kwamen zowel de Giro als de Tour met enige regelmaat langs. Vooral van de Tour is dat opmerkelijk, omdat geen van beide zijden in Frankrijk ligt. Maar daarna gebeurde het nog zelden. In 2006 maakte de col nog onderdeel uit van het Giroparcours.
De laatste keer dat de Tour hier voorbij kwam was in 2009. De 16e etappe ging van Martigny (Zwi) naar Bourg-Saint-Maurice (Fra) over de Col du Grand-Saint-Bernard en de Col du Petit-Saint Bernard. De Spanjaard Mikel Astarloza kwam als eerste over de finish. Deze winst werd hem later echter ontnomen, nadat bekend werd dat hij voor de Tour betrapt was op epogebruik.
Col du Grand-Saint-Bernard noord
Col du Grand-Saint-Bernard zuid
Col du Grand-Saint-Bernard zuid via Porossan
Klik op de afbeelding om de route te downloaden.
| 16 | Col du Grand-Saint-Bernard / Colle del Gran San Bernardo |
Zwitserland / Italië |
2473 |
| 17 | Furkapass | Zwitserland | 2436 |
| 18 | Roque de los Muchachos | Spanje | 2426 |
| 19 | Hochwurtenspeicher | Oostenrijk | 2421 |
| 20 | Col du Granon | Frankrijk | 2413 |
Begin van de echte pasweg Zwitserse kant
Zwitserse kant
Zwitserse kant
Blik vanaf de col
Haarspeldbochten Italiaanse kant
Splitsing hoofdweg en pasweg Italiaanse kant
Op 2000 meter Italiaanse kant
De col
Lac du Grand-Saint-Bernard
Foto's: Michiel van Lonkhuizen (CyclingCols): 3, 4 - Ron Pronk: 2, 5.
Discount on event tickets up to 50% and much more.
