Voor onze rubriek “domme vragen” stuurt een lezer ons een helemaal niet zo domme vraag: “hoe komt het dat de door Strava berekende hoogtemeters soms zo afwijken van de hoogtemeters gemeten door mijn Garmin? En wie heeft gelijk?" De vraag is helder en het probleem herkenbaar. Strava kent in sommige gevallen veel te veel hoogtemeters toe. Om vraag twee dus maar meteen te beantwoorden: de fietscomputer heeft in dat geval gelijk. De Marmotte telt volgens Strava ruim 8000 hoogtemeters, terwijl het er in werkelijkheid ‘slechts’ zo’n 5000 zijn. Maar waar gaat het mis?

In het stuk tekst hieronder legt collega-fietser Mark Olieman het perfect uit.

Er is een aantal oorzaken waardoor hoogtemeters niet kloppend zijn.

1. Geen barometrische sensor
2. Onnauwkeurige GPS
3. Hoogte informatie in databases heeft een beperkte resolutie
4. Algoritmes die hoogte meters berekenen uit de actuele hoogte

1. Een barometrische sensor (bijvoorbeeld in een Garmin) meet de luchtdruk, kom je hoger dan wordt de lucht dunner. Dit verband is bekend, het is een eenvoudige formule. Er is alleen één maar. Als het weer verandert, dan verandert de luchtdruk ook en daardoor kan je zo meer dan 100 meter stijgen of dalen. Een barometrische sensor is dus heel geschikt om relatieve hoogteverschillen te meten. Als je je rit registreert met een apparaat dat beschikt over zo'n sensor, dan zal Strava deze data overnemen. Echter, bij gebrek aan een barometrische hoogtemeter (bijvoorbeeld als je rit hebt gelogd met je telefoon) dan gaat Strava uit van een berekening. Hiervoor wordt hoogte-informatie van de GPS-ontvanger gebruikt. De hoogte die GPS-ontvangers doorgeven is echter al snel 5-10 keer minder betrouwbaar dan de x-y coördinaten. Dus als je op de vlakke weg rijdt dan kan een GPS-ontvanger zomaar aangeven dat je opeens 30 meter hoger bent.

2 en 3. Omdat de hoogte via GPS van een enkel meetpunt erg onbetrouwbaar is, wordt vaak de hoogte-informatie gecorrigeerd met behulp van een database die met behulp van een satelliet gevuld is. Dat kan echter problematisch uitpakken: stel de door de GPS gemeten x-y coördinaten zit er 20 meter naast, dan kan het systeem zomaar eens denken dat je op een klif rijdt in plaats van ernaast. Het resultaat wijkt dan dus behoorlijk af.

Een ander probleem is dat die databases niet voor iedere centimeter een hoogte kennen, omdat de database dan te groot zou worden. De meest gebruikelijke methode is dat de aardbol in vierkantjes is verdeeld en voor ieder vierkantje wordt de gemiddelde hoogte bepaald. Zo lang je door een glooiend landschap rijdt is dit geen probleem, maar hoe steiler het wordt, des te grotere fouten in het resultaat zullen voorkomen.

Toevoeging CycloWorld: Daarbij zit er ook en groot verschil in kwaliteit tussen verschillende databases. Zo klopt de database van Gpsies stukken beter dan die van Strava. Vreemd eigenlijk, aangezien Strava beschikt over enorme hoeveelheden barometrisch gemeten data waarmee de database verbeterd zou kunnen worden. De database die Strava in de VS gebruikt lijkt dan weer veel beter te kloppen dan die in Europa gebruikt wordt.

4. Ongeacht de bron van je hoogtedata, het uitrekenen van de hoogtemeters is iets complexer dan enkel de hoogteverschillen bij elkaar optellen. Een barometrische sensor is bijvoorbeeld gevoelig voor wind. Door een goede plaatsing van de sensor in de fietscomputer is dit wel te minimaliseren maar het is niet tot 0 te reduceren. Dit verklaart ook waarom er soms verschillen zitten tussen twee renners die met precies hetzelfde apparaat precies dezelfde rit rijden. Bij de Garmin Edge 705 werd een bevestigingsstuk meegeleverd die de 705 naar de gebruiker toe kantelde, maar dat had wel als gevolg dat in een afdaling de wind in de barometrische sensor 'sloeg'.

Daarnaast is de nauwkeurigheid van bijna iedere sensor lager dan de resolutie. Dit is het beste te illustreren met behulp van een voorbeeld. Stel een sensor meet een bepaalde hoogte, bijvoorbeeld 5,20 meter. Voor een leek wekt het apparaat de suggestie op decimeters (of zelfs centimeters) nauwkeurig te kunnen meten, terwijl het eigenlijk een nietszeggend getal is omdat de meting niet nauwkeurig genoeg is. Met andere woorden: als je alle verschillen in hoogtes direct bij elkaar op telt, dan kom je uit op veel te hoog aantal hoogtemeters, omdat je alle meetfouten meeneemt. De oplossing is bijvoorbeeld het instellen van een ondergrens. Iedere fabrikant bepaalt alleen zelf die grens; leg je die grens op een halve meter of op 10 meter? Inmiddels weten we dat de fietscomputers van Wahoo een lagere ondergrens hanteren van die van Garmin - om die reden komt een Wahoo vaak wat hoger uit. 

Met dank aan Mark Olieman. 

Heb jij ook een "domme" vraag? Mail 'm naar info@cyclokalender.nl of zet 'm in de reacties op Facebook.