Gravelbiken is hot, en nu het kouder wordt én we in een tweede lockdown zitten neemt de interesse alleen maar toe. In het land is nauwlijks nog een gravelfiets te krijgen. Is het mogelijk gravel te rijden met een gewone racefiets? Het grootste verschil is immers alleen de banden. Wij duiken erin.
Veel onverharde paden zijn prima begaanbaar met een racefiets. Neem bijvoorbeeld de paden op Hilversumse Heide: allemaal ‘hardpack gravel' waar je met een racefiets prima uit de voeten kunt en zelfs sneller bent dan met een gravelfiets. Lastiger wordt het als je wat avontuurlijkere paden gaat opzoeken. Bospaden, karrensporen, zanderige duo tracks, paden met wortels of zelfs MTB-routes. Nog lastiger wordt het als de boel zeiknat ligt. Dan ga je met je racebandjes onherroepelijk aanlopen tegen de grens.
Jazeker, alleen helpt profiel niet bij smalle banden. Om die reden bestaan er ook geen 25 of 28 mm banden met serieus profiel. Wat je wil is fors bredere banden, met profiel. Passen die op racefietsen? Dat hangt van de fiets en de gebruikte velg af.
Op wat oudere racefietsen met velgremmen passen meestal maximaal 25 mm banden. Op wat modernere racefietsen passen vaak 28 mm banden. Er zijn twee bottlenecks: de remhoeven en het frame. Bij beide kunnen de banden gaan aanlopen. Met een beetje modder wordt dat probleem nog veel groter.
Daarnaast is een belangrijke factor de interne breedte van de gebruikte velg. Hoe breder de velg, hoe breder een band in de praktijk valt. Voor racefietsen met velgremmen is er qua banden dus weinig winst te behalen.
Heb je een fiets met schijfremmen, dan liggen de zaken anders. Ook hier geldt: hoe nieuwer de fiets, hoe bredere banden er doorgaans op passen. Frames die nu van de band rollen accepteren meestal probleemloos 35 mm of nog meer. Heb je een wat ouder frame zou je ook een cyclocrossband van 32 mm kunnen overwegen. Een derde en laatste optie om meer 'clearance' te creëren is switchen naar een kleinere wielmaat: 27,5" (ook wel bekend onder de naam 650B). Meten en proberen is het devies.
Natuurlijk zijn er nog meer verschillen tussen een gravelracer en een racefiets. Nokjes voor spatborden heeft een racefiets meestal niet, maar er zijn genoeg spatborden die op een andere manier bevestigd worden. Dat geldt ook voor bagagerekken. De geometrie van een racer is meestal wat agressiever, maar dat is vooral een kwestie van wennen.
Wel is met bredere banden op onverhard terrein overstappen naar tubeless een must, omdat de kans op stootlekken en gewone lekken veel groter is. Het makkelijkste is het om een extra set velgen aan te schaffen die een mooie interne breedte hebben en tubeless-ready zijn, dan stelt de montage heel weinig voor. Bovendien kan je dan makkelijk wisselen naar je wegbanden.