Afgelopen week schreven we dat Strava de naam gran fondo misbruikt voor hun challenges. Dat hebben we geweten. De reacties, zowel positief als negatief, waren niet van de lucht. We leggen uit wat een granfondo is en gaan dieper in op de oorsprong.
Een granfondo is een georganiseerde rit voor wielertoeristen met tijdwaarneming. In de buitenlucht, door de natuur en meestal door de bergen of heuvels. Er is niets dat je dichter bij het gevoel brengt profwielrenner te zijn. Heel veel evenementen doen de cols aan die je kent van de grote rondes. Mont Ventoux, Stelvio, Alpe d'Huez, Tourmalet, Mortirolo, La Planche des Belles Filles; elke beroemde klim heeft wel één of meerdere granfondo's.
In de vroege ochtend staan duizenden wielrenners nerveus voor de start. De één om een goede klassering te rijden, de ander om een bepaalde tijd te halen en velen willen hem gewoon uitrijden. Iedereen stelt zijn eigen doel en dat maakt het zo gaaf. Het is een gevecht tegen de natuur, de omstandigheden en tegen jezelf.
Dat Strava hot is weten we natuurlijk. Het is een leuke app met heel veel mogelijkheden. Het sociale aspect maakt het echt tof. Zelf gebruiken we het ook. Het gebruik van de naam gran fondo vinden we minder geslaagd. Vandaar onze klacht. Who cares? schreef iemand in een reactie. Nou wij.
"Het is alsof je een liefdadigheidswandeling van 5 kilometer een marathon noemt."
En niet alleen wij, ook iemand als Uli Fluhme heeft een duidelijke mening over Strava gran fondo's. Uli is wereldburger en eigenaar van GFNY, een serie van 20 hoogwaardig georganiseerde internationale granfondo's. Als geen ander kent hij de achtergrond en oorsprong van dit fenomeen. "Strava is het ergste", zegt hij. "We hebben enkele jaren tegen het misbruik van de term gevochten en hebben het uiteindelijk opgegeven. Daarom heten onze races sinds 2015 gewoon GFNY en niet langer Granfondo. Het is alsof je een liefdadigheidswandeling van 5 kilometer een marathon noemt. Marketeers vernietigen alle mooie dingen."
Algemeen geldt de Italiaanse Nove Colli als de moeder aller gran fondo's. In 1971 werd de eerste editie gehouden met slechts 17 deelnemers. In korte tijd groeide het uit tot een mega-evenement dat tot de dag van vandaag behoort tot de populairste cyclosportieve evenementen in Europa.
In de bakermat van de granfondo's, Italië, weten ze de populariteit op waarde te schatten. Sinds enkele jaren eert de Giro d'Italia een grote granfondo door een etappe te plannen over de route van het evenement. In 2016 vierde de beroemde Maratona dles Dolomites zijn 30e editie. Dat was voor de parcoursbouwers van de Giro aanleiding om een etappe te plannen over de route van de Maratona. Drie jaar later was de Sportful Dolomiti Race aan de beurt vanwege de 25e editie. En dit jaar reden de profs in de stromende regen over de route van de Nove Colli die voor de 50e keer gehouden zou worden. En volgens sterke geruchten komt de Giro in 2021 langs bij La Fausto Coppi, ook al zo'n legendarische granfondo.
Italianen zijn trots op hun granfondocultuur en koesteren de traditie. CycloWorld ondersteunt dit van harte. Wij vinden dat iedereen de oorsprong en betekenis moet kennen van de echte granfondo.
Los of aan elkaar? Hier zijn de Italianen wat minder eenduidig is. Meestal wordt granfondo gebruikt, maar gran fondo kom je ook tegen. Internationaal wordt meestal gran fondo aangehouden.
Uli Fluhme: "De Italiaanse term granfondo betekent vrij vertaald langeafstandsrace en is afkomstig uit het langlaufen. Er zijn zelfs roei-granfondo's in Italië. Geen Italiaan zal het ooit fondo noemen, want dat betekent bodem. Liever noemen ze het gara (race). Veel granfondo's kennen drie afstanden: lungo, medio en corto."
Daar kunnen we kort over zijn: er is geen verschil. Cyclo is een Frans woord dat afgeleid is van cyclosportive. Het betekent hetzelfde als granfondo en wordt met name gebruikt in Frankrijk, België en Nederland. Omdat beide termen in de Benelux door elkaar worden gebruikt ontstaat er wel eens verwarring. In de rest van de wereld wordt gran fondo gebruikt om dit soort evenementen aan te geven.
Bij CycloWorld hanteren we een scherpe definitie voor cyclo of granfondo:
Overigens zijn er altijd evenementen die niet 100% aan alle voorwaarden voldoen. In dat geval nemen we zelf een beslissing waarbij we vooral kijken naar het al of niet competitieve karakter van een tocht.
Ritten zonder tijdwaarneming zijn toertochten, ondanks dat organisatoren ze soms aanduiden met de naam cyclo. Dat mag, cyclo is geen beschermde titel, maar zuiver is het niet.
Een klein aantal granfondo's gebruikt de term marathon. De Ötztaler Radmarathon en de Dolomietenmarathon zijn de meest bekende voorbeelden. In het MTB worden cyclo en granfondo niet gebruikt. Daar gebruikt men altijd de term marathon voor evenementen die qua opzet gelijk zijn aan een granfondo.
De oorsprong van het granfondorijden ligt dus in Europa. Vrijwel ieder land kent meerdere, soms honderden (Italië, Frankrijk), evenementen. Het is booming; de laatste jaren is het aantal nieuwe evenementen spectaculair gestegen.
Inmiddels heeft deze vorm van wielrennen zich uitgebreid over de hele wereld. In de Verenigde Staten en Canada is een prachtige granfondocultuur opgebouwd. Maar ook in Azië, Australië, Afrika en Latijns-Amerika vind je talloze cyclosportieve evenementen.
Er is een aantal grote spelers. GFNY is een wereldwijd circuit van 20 evenementen dat elk jaar wordt afgesloten met het GFNY World Championship in New York. De UCI organiseert in samenwerking met het Belgische Golazo de officiële UCI Gran Fondo World Series. Een serie evenementen waarmee rijders zich kwalificeren voor grote finale die elk jaar ergens anders verreden wordt. En met de L'Etape series heeft ook de ASO een internationale granfondocompetitie.
Wil je ook een granfondo rijden, maar weet je niet waar je ze kan vinden? CycloWorld heeft het grootste internationale overzicht. Onze kalender biedt meer dan 2000 evenementen voor wielertoeristen. Niet alleen granfondo's, je vindt ook toertochten, etappekoersen en gravelritten. Kijk gerust rond en begin je planning voor volgend jaar.
Hulp nodig bij het maken van je planning? Wij helpen je graag. Mail naar info@cycloworld.cc.
|
|
|
|
|
